Η Φώφη Λαζάρου, πρώτη από δεξιά.
Το τελευταίο εν ζωή ιδρυτικό μέλος της ΕΠΟΝ
Πέθανε την προηγούμενη Κυριακή σε ηλικία 92 ετών η Φώφη Λαζάρου, μία εξαιρετική γυναίκα, ιστορικό στέλεχος της αριστεράς από την περίοδο ακόμα της κατοχής. Υπήρξε από τα πιο δραστήρια γυναικεία στελέχη του ιστορικού ΚΚΕ, αφοσιωμένη, μαχητική αλλά και με ανοιχτό ορίζοντα στη σκέψη της. Στην περίοδο της κατοχής, φοιτήτρια της νομικής ήταν καθοδηγητικό στέλεχος της ΕΠΟΝ. Παράνομη σ’ όλη την περίοδο του εμφυλίου, μετά το ’50 φυγαδεύτηκε στο εξωτερικό για να γυρίσει παράνομη ξανά. Συνελήφθη το 1957, καταδικάστηκε και παρέμεινε στη φυλακή ως το 1966. Εντάχτηκε στην ΕΔΑ ως καθοδηγητικό στέλεχος της οργάνωσης Αθήνας. Στη δικτατορία ξανά παράνομη αγωνίστηκε από τις γραμμές του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου (ΠΑΜ). Καταδικάστηκε το 1968 και έμεινε στη φυλακή ως το 1973. Υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ εσωτερικού, μετά της ΕΑΡ, του Συνασπισμού, της ΔΗΜΑΡ και συνυπέγραψε την τοποθέτηση όσων διαχώρισαν τη θέση τους στη συνέχεια. Η ίδια συνήθιζε να αυτό-προσδιορίζεται ως μια αριστερή αγωνίστρια ολόκληρης της διαδρομής της.
Η Φώφη Λαζάρου, με την επιμονή και υπομονή που την διέκρινε
ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη νομική μετά την πτώση της δικτατορίας και εργάστηκε ως δικηγόρος.
Η κηδεία της έγινε την περασμένη Δευτέρα στο Β΄ νεκροταφείο στη Ριζούπολη. Τη συνόδευσαν σύντροφοι και φίλοι, εκτός από τους συγγενείς της, όλης της διαδρομής της, ιδίως από το ΚΚΕ Εσωτερικού. Από τους παλιούς συντρόφους της αναφέρουμε ενδεικτικά την Φιφή και τον Φρίξο Πρωτογερέλη, την Έλη Πρωτογερέλη, την Μαίρη και τον Παναγιώτη Αρώνη, τον Στέλιο Ζαμάνο, τον Γιώργο Χριστοδουλάκη. Ήταν ακόμη οι βουλευτές του Ποταμιού Σπύρος Λυκούδης και του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Μπαλάφας. Από τον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων της δικτατορίας ήταν ο αντιπρόεδρός του Νίκος Απανωμεριτάκης. Οι συγκρατούμενές της από την περίοδο της δικτατορίας Ζωή Σβόλου, Δώρα Κουρμανδά – Καλιπολίτη, Ελένη Δούμα, Τασούλα Γεωργούλια κ.ά. Στεφάνι έστειλε και η ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ. Την Φώφη αποχαιρέτησε ο Μήτσος Παλαιολογόπουλος.
«Από μέρους του Πανελλαδικού Συνδέσμου Αγωνιστών ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, αποχαιρετάμε σήμερα μια ακόμα Συναγωνίστριά μας που έφυγε για πάντα από τη ζωή. Τη Φώφη Λαζάρου που μας αφήνει με τη συνείδηση ήσυχη αφού έπραξε στο ακέραιο το καθήκον της απέναντι στην πατρίδα, στο λαό, στην ιστορία μας.
Η Φώφη υπήρξε μια ξεχωριστή μορφή στο Ελληνικό Αριστερό Κίνημα. Στέλεχος της ʺΛεύτερης Νέαςʺ και στη συνέχεια της ΕΠΟΝ, κατά τη διάρκεια της ξένης Κατοχής, έδωσε τον καλύτερο εαυτό της, για την εκπλήρωση των ιδανικών της, των ιδανικών μας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΠΟΝ, και στη συνέχεια μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της, ως το τέλος.
Οι δρόμοι της τότε σκλαβωμένης Αθήνας την έβλεπαν καθημερινά μαζί με τις χιλιάδες νέες και νέους για να διεκδικήσουν ψωμί για τους πεινασμένους, για να ματαιωθεί η επιστράτευση που σχεδίαζε ο κατακτητής, για να μην κατέβουν οι Βούλγαροι στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Μακεδονία, πάνω από όλα για το διώξιμο του ξένου κατακτητή.
Αλλά και όταν οι ξένοι κατακτητές έφυγαν από τον τόπο μας κι η λευτεριά μας ήλθε ανάπηρη και καχεκτική, τότε που οι αγωνιστές αντί για ανταμοιβή κλείνονταν στις εξορίες και τις φυλακές και στέλνονταν στα εκτελεστικά αποσπάσματα, η Φώφη συνέχισε τους αγώνες της μέσα στη βαθειά παρανομία…
Κι ύστερα ήλθε η σύλληψη, η φυλακή… Αλλά και όταν αποφυλακίστηκε συνέχισε τους αγώνες της μέσα από τις γραμμές της προδικτατορικής ΕΔΑ ως στέλεχος της οργάνωσης της Αθήνας.
Με τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, νέοι αγώνες, νέα παρανομία, σύλληψη, φυλάκιση και πάλι. Και όταν ήλθε η μεταπολίτευση, η Φώφη συνέχισε τους αγώνες της μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ Εσωτερικού, του Συνασπισμού στη συνέχεια και της ΔΗΜΑΡ τα τελευταία χρόνια.
Καθηλωμένη στο κρεβάτι του πόνου από καιρό, δεν μπορούσε να περπατήσει τους δρόμους της Αθήνας, όπως εκείνα τα ανεπανάληπτα χρόνια, δεν έπαυε όμως ούτε στιγμή να ενδιαφέρεται και να προβληματίζεται πάνω στους αγώνες της Αριστεράς.
Θα σε θυμόμαστε συντρόφισσα Φώφη. Θα θυμόμαστε το ήθος σου, τους αγώνες σου, το χαμόγελό σου.
Διάλεξες να μισέψεις την παραμονή μιας μαύρης επετείου, της 21ης Απρίλη, επέτειο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών.
Τό ’κανες άραγε για να μας θυμίσεις πως τα μαύρα πλοκάμια του φασισμού εξακολουθούν, ακόμη να υπάρχουν;
Σου υποσχόμαστε πως θα αγρυπνούμε και δεν θα τον αφήσουμε ποτέ να περάσει.
Καλό σου ταξίδι».
epohi
