Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2018

Ελληνικά Χριστούγεννα

Πότε οι Έλληνες γιόρτασαν
για πρώτη φορά Χριστούγεννα στις 25/12;

 Επιμέλεια Έλλη Βασιλάκη

Απ' την παλιά θρησκεία στη νέα πέρασαν αιώνες, δεν “ξύπνησαν” μια μέρα κάποιοι και αποφάσισαν να γιορτάσουν τη γέννηση του Χριστού. Αντιθέτως, χρειάστηκαν αιώνες μέχρι να καταλήξουν ακόμη και στην ημερομηνία.
Τα Χριστούγεννα με την έννοια που τα γνωρίζουμε σήμερα οι Έλληνες τα γιορτάζουμε εδώ και 1639 χρόνια. Για την ακρίβεια από το 378 μ. Χ. Οπότε και πάρθηκε απόφαση στην Κωνσταντινούπολη η γέννηση του Θεανθρώπου να εορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου.
Γιατί τότε και γιατί μέσα στο ... καταχείμωνο;
Χειμώνα γεννήθηκε ο Ιησούς, όμως την ημερομηνία που γιορτάζουμε τα γενέθλιά του την καθόρισαν πολιτικοκοινωνικοί παράγοντες.
  Μην ξεχνάμε ότι μιλώντας εκείνη την περίοδο για Κωνσταντινούπολη δεν μιλάμε παρά για την ανατολική πλευρά της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. 
Ο Χριστιανισμός ερχόταν να αντικαταστήσει το 12θεο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και ανατολικές θρησκείες ως τα βάθη της αυτοκρατορίας.
Μεγάλες (“αντίπαλες”) γιορτές το χειμώνα, κοντά στα γενέθλια του Χριστού; Τα Κρόνια για τους Έλληνες, τα Σατούρνια για τους Ρωμαίους- κοινή ουσιαστικά λατρεία- και ο εορτασμός της αναγέννησης του Μίθρα (του θεού των Περσών).
Απ' τη μεγαλύτερη νύχτα (22 Δεκεμβρίου) σιγά-σιγά ο Ήλιος κερδίζει τη μάχη με το σκοτάδι. Έτσι ο Μίθρας εορταζόταν στις 25 Δεκεμβρίου.
Μια μέρα πριν 24 Δεκεμβρίου έληγαν τα Κρόνια ή Σατούρνια.
Κάπως έτσι αποφασίστηκε η γέννηση του Ηλίου της Δικαιοσύνης να εορτάζεται τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Από τότε μας έμειναν διάφορα έθιμα. Τρώμε χοιρινό για παράδειγμα, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι συνήθιζαν να θυσιάζουν χοίρο στον Κρόνο...
Τραγουδάμε κάλαντα, όπως τα παιδιά στην ελληνική αρχαιότητα τραγουδούσαν γιορτάζοντας και έπαιρναν δώρα απ' τις γυναίκες στα σπίτια σύκα και καρύδια.
Το δέντρο είναι ... πρόσφατο. Μας ήρθε με τους Βαυαρούς επί Όθωνα.
Πηγή: newsit
Αθάνατα και αγαπημένα
ελληνικά χριστουγεννιάτικα έθιμα
Οι Εβραίοι πιστεύουν ότι την Πρωτοχρονιά πρέπει να τρως γλυκά
για να είναι «ζαχαρωτοί» και οι επόμενοι 12 μήνες του χρόνου.
Οι Ιταλοί, από την άλλη, μαγειρεύουν φακές στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι τους
για το συμβολισμό των κερμάτων και της αφθονίας που εύχονται να αποκτήσουν στη ζωή τους.
από τον Αριστοτέλη Δέλτα
Μα αλήθεια, πιστεύουμε ακόμη ότι μια μελόπιτα μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας ή ένα πιάτο από cotecchino ή lenticche θα αυξήσει τον τραπεζικό μας λογαριασμό;
Η τελετουργία της παράδοσης παραμένει ζωντανή για τους συμβολισμούς κυρίως. Και στην Ελλάδα από συμβολισμούς πάμε καλά.
Το Gourmed συλλέγει και αποκαλύπτει τα 10 πιο ιδιαίτερα έθιμα της Ελλάδας:
  1. Το ζύμωμα του χριστόψωμου.
Συνήθεια ριζωμένη στους αγρότες και τσοπάνηδες.
Για τις νοικοκυρές, έργο θείο, έθιμο καθαρά χριστιανικό. Χριστόψωμο αλλά και ψωμός του Χριστού, Σταυροί, Βλάχες.
Το ζύμωμα αποτελεί ιεροτελεστία.
Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλο.
Στο κέντρο μπαίνει ένα καρύδι ή ένα αβγό συμβολίζοντας τη γονιμότητα.
  1. Τα 12 αδράχτια.
Από τα Χριστούγεννα ώς τα Φώτα μπαίνουν 12 αδράχτια στο τζάκι για να τα βλέπουν οι καλικάντζαροι και να μην κατεβαίνουν από την καπνοδόχο.
  1. Οι απαγορευμένες τροφές.
Αν δεν θέλετε να βγάλετε… καλόγηρους, τότε από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια -που φεύγουν οι καλικάντζαροι- δεν πρέπει να τρώτε ελιές, φασόλια και σύκα.
  1. Το τάισμα της βρύσης.
Στην κεντρική Ελλάδα τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων τα κορίτσια πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση –του μπάνιου, για παράδειγμα;- και παίρνουν το αμίλητο νερό. Εννοείται ότι τα κορίτσια δεν μιλάνε μεταξύ τους σε όλη τη διαδρομή. Και με τι «ταΐζουν» τη βρύση;
Mα φυσικά, με βούτυρο, τυρί, ψημένο σιτάρι ή κλαδί ελιάς.
  1. Το έθιμο του ροδιού.
Την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, στην εξώπορτα του σπιτιού πετάνε και σπάνε ένα ρόδι και μπαίνουν μέσα στο σπίτι με το δεξί, κάνοντας ποδαρικό. Ώστε ο καινούριος χρόνος να τα φέρει όλα δεξιά. Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής τύχης.
  1. Ζάχαρη άχνη εναντίον μελιού.
Στο παρελθόν τα μελομακάρονα ήταν αποκλειστικά για τα Χριστούγεννα (για να φαγωθούν με τη λήξη της νηστείας) και οι κουραμπιέδες για την Πρωτοχρονιά.
Σήμερα ο διαχωρισμός αυτός δεν τηρείται.
  1. Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου.
Λέγεται ότι το χριστουγεννιάτικο δέντρο υπήρχε ήδη από την αρχαία Ελλάδα με τα παιδιά να περιφέρονται στους δρόμους με στολισμένα κλαδιά, τραγουδώντας αρχαία ελληνικά κάλαντα, όπως την Ειρεσιώνη.
  1. Κλωνάρια στο τζάκι.
Αλλά και πάντρεμα της φωτιάς. Την παραμονή των Χριστουγέννων σε πολλά μέρη της Ελλάδας «παντρεύουν» τη φωτιά. Ένα ξύλο με θηλυκό όνομα, όπως μια κερασιά, με ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, τα οποία, κατά τη λαϊκή αντίληψη, απομακρύνουν δαιμονικά όντα.
Στη Θεσσαλία τα κορίτσια βάζουν κλωνάρια κέδρου στο αναμμένο τζάκι και τα αγόρια κλαδιά από αγριοκερασιά.
Αυτά συμβολίζουν και τις προσωπικές τους επιθυμίες για την πραγματοποίηση μιας όμορφης ζωής.
  1. Η κοτόσουπα.
Αν και τρώμε γαλοπούλα πλέον, την πρωτοχρονιά η συνήθεια ήταν να φτιάχνουν κότα ή «κούρκο» -γνωστή και ως γαλοπούλα- γεμιστό με κάστανα, καρύδια, σταφίδες, κιμά, κρεμμύδι, πιπέρι και μαϊντανό.
Στη Θεσσαλία και την Κρήτη διατηρείται ακόμη το έθιμο της κοτόσουπας.
10. Η βασιλόπιτα.
Η πίτα που ετοιμάζεται με τον ερχομό του νέου έτους, η βασιλόπιτα, περιέχει ένα φλουρί -κατά προτίμηση χρυσό- το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, θα φέρει καλή τύχη σ’ αυτόν που θα το βρει. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, το 2010 να είναι η χρονιά σας.
Και μην γκρινιάξετε αν το φλουρί σας δεν ήταν καν χρυσό, αλλά ένα 10λεπτο τυλιγμένο σε αλουμινόχαρτο…
gourmed